Fiili hizmet zammı kapsamına tabi işyerlerinde ve ağır ve yıpratıcı işlerde çalışan 4A ve 4C kapsamındaki sigortalılara yönelik bir düzenlemedir.
- Fiili hizmet süresi zammı hesaplanmasında ilgili işlerde geçen her 360 gün için belli sayıda gün dikkate alınır. 360 günden eksik süreler için orantılı olarak ekleme yapılır.
- Fiili hizmet zammı kapsamına tabi işyerlerinde ve işlerde MYÖ sigortasına tabi çalışanlar fiili hizmet süresi zammı uygulamasından yararlandırılır. KVSK’ye tabi çalışanlar ile SGDP’ye tabi çalışanlar Fiili hizmet zammı’dan yararlanamazlar.
- Fiili hizmet süresi; prim ödeme gün sayısını ve yaş haddini etkiler. Sigortalılık süresini etkilemez.
- Çalışmanın FHSZ kapsamında değerlendirebilmesi için aşağıdaki tablonun (13) ve (14) numaralı sıralarında belirtilen sigortalılar hariç sigortalının kapsamdaki işyerleri ile birlikte belirtilen işlerde fiilen çalışması ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalması şarttır.
- (13 = TSK, 14 = Emniyet ve MİT)
- Tablonun 10 numaralı sırasında yer alan yeraltı işlerinin maden ocakları, (elementer civa bulunduğu saptanan civa maden ocakları hariç) kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışan sigortalıların FHSZ’den yararlandırılacakları dönem içinde kalan; yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık sürelerinde fiilen çalışma ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalma şartı aranmaz.
- Birden fazla FHSZ’de EN YÜKSEK fiili hizmet süresi olanı uygulanır.
- Sigortalıların ücretsiz izinde geçen süreleri ile Emniyet, TSK, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve MİT personeli ile maden ocaklarının yer altı işlerinde çalışanlar hariç olmak üzere; belirtilen işlerde fiilen çalışılmayan ücretli izin, sıhhi izin, eğitim, kurs vb. süreler ile resmî tatil günleri FHSZ kapsamında değerlendirilmez.
- Emniyet, TSK, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve MİT personelinin uygulamadan yararlanabilmesi için çalışmanın ilgili kamu idaresinde ve belirtilen kadro unvanlarında geçmesi yeterlidir. Milletvekilleri ile dışarıdan atanan bakanların ise söz konusu görevleri yapması yeterlidir.
- Günlük çalışma süresinin bir bölümünde Fiili hizmet zammı kapsamındaki işlerde çalışan sigortalılar, çalıştıkları sürelerle orantılı olarak FHSZ’den yararlandırılır.
- Fiili hizmet süresi zammı genelgesi kapsamında kontrol vb. amaçlarla kısa süreli çalışanlarla bu işi fiilen yapmayıp işin yönetim görevini yapan sigortalılar FSHZ’den yararlandırılamaz.
- Fiili hizmet süresi zammı Emniyet, TSK, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve MİT personeli için 8 yılı, diğer sigortalılar için 5 yılı geçmemek üzere prim ödeme gün sayısına eklenir.
- Tablonun 10. sırasında belirtilen yeraltında çalışanlar için süre sınırlaması olmaksızın FHSZ’nin tamamı kanunda yaş hadlerinden indirilir. Yer altında çalışanlar için yaş hadlerinden yapılacak olan indirimde 3 yılı geçemez şartı uygulanmaz ve bunların hak ettikleri FHSZ’nin yarısı değil TAMAMI emeklilik yaş hadlerinden indirilir. Yaş haddi indiriminden yararlanabilmek için bunların belirtilen işyeri ve işlerde en az 1.800 gün çalışması şarttır.
- Tablonun 18. sırasında belirtilen milletvekilleri ile dışarıdan bakanlık görevine atananlar için; FHSZ’nin 3 yılı geçmemek şartıyla tamamı yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen yaş hadlerinden indirilir. Yaş haddi indiriminden faydalanabilmek için bunların diğer sigortalılarda olduğu gibi en az 1.800 gün veya en az 3.600 gün belirtilen işyeri ve işlerde çalışması şartı aranmaz.
- Tablonun diğer sıralarında belirtilenler için; hesaplanan FHSZ’nin 3 yılı geçmemek şartıyla yarısı yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen yaş hadlerinden indirilir. Yaş haddi indiriminden yararlanabilmek için bunların belirtilen işyeri ve işlerde en az 3.600 gün çalışması şarttır. (Yer altı işlerinde çalışanların yaş haddi indiriminden yararlanabilmesi için 1.800 gün çalışması şarttır.)
- Malullük ve ölüm aylıklarında FHSZ kapsamında emeklilik yaş haddi indirimden yararlanmak mümkün değildir.
| İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK (MD. 50.) | UV. SİG. KOLL. VE GSS TABİ OLURLAR | |||
| ŞARTLARI | TR’DE İKAMET EDENLER İLE SOS. GÜV. SÖZL. İMZALANMAMIŞ YB.
ÜLKELERDEKİ TR VATANDAŞLARINDAN |
ZORUNLU SİG. KOLL. TABİ ÇALIŞMAMAK VEYA AYDA
30 GÜNDEN AZ ÇALIŞMAK |
||
| KENDİ SİG. NEDENİYLE AYLIK BAĞLANMAMIŞ OLMAK | ||||
| 18 YAŞINI DOLDURMUŞ OLMAK | ||||
| TALEPTE BULUNMAK | ||||
| BAŞLANGICI | MÜRACATIN KURUM KAYITLARINA
İNTİKAL ETTİĞİ TARİHİ |
TAKİP EDEN GÜNDEN İTİBAREN | ||
| SONA ERMESİ | İSTEĞE BAĞLI SİG. SONA ERDİRME TALEBİNDE BULUNANLARIN, PRİM
ÖDENMİŞ SON GÜNÜ |
TAKİP EDEN GÜNDEN İTİBAREN | ||
| AYLIK TALEBİNDE BULUNANLARIN, AYLIĞA HAK KAZANMIŞ OLMAK
ŞARTIYLA |
TALEP TARİHİNDEN İTİBAREN | |||
| ÖLEN SİG. | ÖLÜM TARİHİNDEN İTİBAREN | |||
| PRİM ORANLARI | UV. + GSS | TABİ OLDUĞ U SİG. | GENEL OLARAK 4 (b)
İSTİSNA AY İÇERİSİNDE 30 GÜNDEN AZ ÇALIŞANLAR 4 (a) |
|
| % 20 + % 12 = % 32 | ||||
Fiili Hizmet Süresi ile alakalı aklınıza takılan soruları aşağıdaki butona tıklayarak bizlere sormaktan çekinmeyin!
Fiili Hizmet Zammı Tablosu Meslek Kodları
| Kapsamdaki İşler/İşyerleri | Kapsamdaki Sigortalılar
|
Eklenecek Gün Sayısı |
|
1) Kurşun ve arsenik işleri
|
1) Kurşun üretilen galenit, serüzit, anglezit gibi cevherlerin çıkarılmasına ilişkin maden ocağı işlerinde çalışanlar. |
60 |
| 2) Kurşunlu madenlerden yahut içinde kurşun bulunan kül, maden köpüğü, kurşun fırın kurumu, üstübeç artığı ve benzeri maddelerden kurşun üretimi için yapılan izabe işlerinde çalışanlar | ||
| 3) Antimuan, kalay, bronz ve benzeri maddelerle yapılan kurşun alaşımı işlerinde çalışanlar. | ||
| 4) Kurşun izabe fırınlarının teksif odalarında biriken kuru tozları kaldırma işlerinde çalışanlar. | 90 | |
|
2) Cam fabrika ve atölyeleri |
1) Cam yapımında kullanılan ilkel maddeleri toz haline getirme, eleme, karıştırma ve kurutma işlerinde (bu işleri yapmak üzere tam kapalı odalar içinde otomatik makineli tesisat veya çalışma ortamındaki tozları sağlık için tehlike oluşturmayacak düzeye indiren havalandırma tesisatı bulunmadığı takdirde) çalışanlar. |
60
|
| 2) Eritme işlerinde (otomatik besleme fırınlarıyla çalışılmadığı takdirde) çalışanlar. | ||
| 3) Ateşçilik işlerinde çalışanlar. | ||
| 4) Üfleme işlerinde (tamamen otomatik makinelerle yapılmadığı takdirde) çalışanlar. | ||
| 5) Basınçla yapılan cam işlerinde (cam tazyiki işleri) çalışanlar. | ||
| 6) Ayna camı sanatında potalı cam dökümü işlerinde (potalar kalıp masasına mekanik araçlarla taşınmadığı takdirde) çalışanlar. | ||
| 7) Camı fırın başından alma işlerinde çalışanlar. | ||
| 8) Yayma fırınlarında düzeltme işlerinde çalışanlar. | ||
| 9) Traş işlerinde çalışanlar. | ||
| 10) Asitle hak ve cilalama işlerinde çalışanlar. | ||
| 11) Basınçlı havayla kum püskürten cihazlarla yapılan işlerde (çalışma ortamındaki tozları sağlık için tehlike oluşturmayacak düzeye indiren havalandırma tesisatı bulunmadığı takdirde) çalışanlar. | ||
| 12) Pota ve taş odalarında görülen işlerde çalışanlar. | ||
| 3) Cıva üretimi işleri sanayii | 1) Cıva izabe fırınlarında görülen işlerde çalışanlar. | 90 |
| 2) Elementer cıva bulunan ocaklarda görülen işlerde çalışanlar. | ||
|
4) Çimento fabrikaları |
1) İlkel maddeleri kırma, ufalama, ezme, eleme ve karıştırma işlerinde çalışanlar. |
60 |
| 2) Otomatik fırınlarda pişirme işlerinde çalışanlar. | ||
| 3) Klinkeri öğütme, eleme, torba ve fıçılara koyma işlerinde (otomatik olarak tozun etrafa yayılmasını önleyici bir düzenleme yapılmadığı takdirde) çalışanlar. | ||
|
5) Kok fabrikalarıyla termik santraller |
1) Ateşçilik, ocak temizliği, jeneratör, doldurma, boşaltma ve temizleme işlerinde çalışanlar. |
60 |
| 2) Kimyasal arıtma işlerinde çalışanlar. | ||
| 3) Gazın geçtiği cihaz ve boruların onarılması ve temizlenmesi işlerinde çalışanlar. | ||
| 4) Kok fabrikalarında kömür ve ocak işlerinde çalışanlar. | ||
| 5) Elektrik enerji üretim santrallerinin kazan dairesindeki ateşçilik, kül ve kömürlerin taşınması işlerinde çalışanlar. | ||
| 6) Termik santrallerle her çeşit buhar kazanlarının kazan dairesindeki ateşçilik, kül ve kömürlerin taşınması işlerinde çalışanlar. | ||
| 6) Alüminyum fabrikaları | 1) Alüminyum oksit üretimi işlerinde çalışanlar. | 60 |
| 2) Alüminyum bronzu hazırlama işlerinde çalışanlar. | ||
| 3) Alüminyum madeni üretimi işlerinde çalışanlar. | ||
|
7) Demir ve çelik fabrikaları
|
1) Demir izabe fabrikalarında cevherin demire çevrilmesi işleriyle boru fabrikalarının fırın ve döküm dairelerinde yapılan işlerinde çalışanlar. |
90 |
| 2) Çelikhanelerin çelik yapılan fırınlarıyla bunların teferruat ve eklentilerinden olan ikinci derecedeki fırınlarda ve konvertörlerde yapılan işlerinde çalışanlar. | ||
| 3) Sıvı haldeki demir ve çeliğin tesisat ve teçhizatla veya mekanik olarak taşınmasına ilişkin işlerde çalışanlar.
|
||
| 4) Sıcak veya sıvı haldeki cürufun taşınması ve işlenmesi işlerinde çalışanlar.
|
||
| 5) Haddehanelerde (soğuk demirle çalışılan haddehaneler hariç), fırınlarda, hadde serilerinde, haddehaneyi kızgın veya sıvı çelik yahut demirle besleyen tesisat ve araçlarla görülen işlerle kızgın halde olan yarı mamul parçaların kesilmesi ve hazırlanması işlerinde çalışanlar. | ||
|
8) Döküm fabrikaları |
1) Döküm kalıp ve maçalarının yapılması ve döküme hazır duruma getirilmesi işlerinde çalışanlar. |
60 |
| 2) Döküm şarjının hazırlanması ve her çeşit maden eritme (izabe) fırınlarının döküme hazır duruma getirilmesi işlerinde çalışanlar. | ||
| 3) Maden eritme ve dökme işlerinde çalışanlar. | ||
|
9) Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler |
1) Asit için hammaddelerin hazırlanması işlerinde çalışanlar. |
90 |
| 2) Asidin yapılma safhalarındaki işlerinde çalışanlar. | ||
| 3) Baca gazlarından asit elde edilmesi işlerinde çalışanlar. | ||
| 10) Yeraltı işleri
|
Maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışanlar. | 180 |
| 11) Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler | Doğal ve yapay radyoaktif, radyoiyonizan maddeler veya bütün diğer korpüsküler emanasyon kaynakları ile yapılan işlerde çalışanlar.
|
90 |
|
12) Su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler |
1) Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerden 20-35 metreye kadar derinlik veya 2-3,5 kg/cm2 basınçta yapılan işlerde çalışanlar. | 60 |
| 2) Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerden 35-40 (40 hariç) m. derinlik veya 3,5-4 (3,5 hariç) kg/cm2 basınçta yapılan işlerde çalışanlar. | 90 | |
| 3) Dalgıçlık işinde çalışanlar. | ||
| 13) Türk Silahlı Kuvvetlerinde | Subay, yedek subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar.
|
90 |
| 14) Emniyet ve polis mesleğinde, Millî İstihbarat Teşkilatında | Asaleti onaylanmış olmak şartıyla adaylıkta geçirilen süreler dahil polis, komiser yardımcısı, komiser, baş komiser, emniyet amiri, emniyet müdürleri ile bu ve daha yukarı maaş ve derecelerdeki emniyet mensupları, Millî İstihbarat Teşkilatı mensupları. |
90 |
| 15) İtfaiye veya yangın söndürme işleri | Yangın söndürme işlerinde çalışanlar. | 60 |
| 16) Basın ve gazetecilik mesleğinde | Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle fiilen çalışanlar. | 90 |
| 17) Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu basın kartı sahibi olmak suretiyle; | Basın Kartı Yönetmeliğine göre Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda haber hizmetinde fiilen çalışanlar.
|
90 |
| 18) Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı | Yasama organı üyeleri ile Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanlar.
|
90 |
|
19) Ceza İnfaz Kurumlarında |
Ceza infaz kurumu müdürü, idare memuru, infaz ve koruma başmemuru, infaz ve koruma memuru unvanlı kadrolarda bulunanlar ile Adalet Bakanlığı taşra teşkilatına tahsisli kadro veya pozisyonlarda bulunup ceza infaz kurumlarında hükümlü ve tutuklularla bilfiil irtibat içinde olan diğer görevliler. |
90 |
|
20) İnsan sağlığına ilişkin işler |
1219 sayılı Kanun, 6283 sayılı Hemşirelik Kanunu ve 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun kapsamında sağlık meslek mensubu sayılan ve insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışanlar | 60 |
Fiili Hizmet Zammı Nasıl Hesaplanır?
Fiili Hizmet Zammı Hesaplama Formülü;
Örnek 1: Yeraltında tünel yapımı işinde çalışan bir sigortalının FHSZ kapsamında 2.400 prim gün sayısı bulunmaktadır. (Tablo Madde 10 İşyerinde her 360 gün için eklenecek FHSZ 180 gün)
• FHSZ kapsamında eklenecek gün sayısı: 2.400 x 0,5 = 1200
Örnek 2: Dalgıçlık işinde çalışan sigortalının FHSZ kapsamında 7.100, diğer işlerde 150 gün çalışması bulunmaktadır. (İşyerinde her 360 gün için eklenecek FHSZ 90 gün)
• FHSZ kapsamında eklenecek gün sayısı: 7.700 x 0,25 = 1.775
• 1925 gün (5 yıl 4 ay 5 gün) bu işyerine eklenecek gün sayısının tespitinde 5 yılı aşan süre dikkate alınmayacağından toplam prim gün sayısına 1.800 gün (5 yıl) eklenecektir.
• Toplam prim gün sayısı: 7.700 + 150 + 1.800 (FHSZ) = 9.650
Örnek 3: Maden ocağında çalışan sigortalının FHSZ kapsamında 3.940, diğer işlerde 900 prim gün sayısı bulunmaktadır. (İşyerinde her 360 gün için eklenecek FHSZ 180 gün)
• Fiili hizmet Süresi kapsamında eklenecek gün sayısı: 3.940 x 0,5 = 1.970 gün
• Yeraltında çalışanların FHSZ kapsamında eklenecek gün sayısının tespitinde gün sınırlaması olmadığı için 1.970 günün tamamı eklenecektir.
• Toplam prim gün sayısı: 3.940 + 900 + 1.970 (FHSZ) = 6.810
Örnek 4: 60 yaşında emekli olabilecek olan sigortalının 10.000 gün prim ödeme gün sayısı vardır. Prim ödeme gün sayısının 9.500 günü TSK bünyesindedir. Prim ödeme gün sayısına eklenecek FHSZ ve yaş haddinden indirilecek tutar nedir?
• FHSZ kapsamında eklenecek gün sayısı: 9.000 x 0,25 = 2.375
• FHSZ’nin yarısı en fazla 3 yılı geçmemek üzere yaş haddinden indirim yapılır. Yani yaş haddinden 1.080 gün indirim yapılır.
Örnek 5: 10.000 gün çalışmasının tümünü yeraltı işlerinde gerçekleştiren kişinin FHSZ ve yaş haddinden indirilecek süre ne kadardır? (İşyerinde her 360 gün için eklenecek FHSZ 180 gün)
• FHSZ: 10.000 x 0,5 = 5.000
• Yeraltı çalışanları için FHSZ’nin tamamı yani 5.000 gün yaş haddinden indirim yapılır.
Örnek 6: 1.080 gün yeraltı işlerinde çalışan bir sigortalının;
• FHSZ: 1.080 x 0,5 = 540
• Yaş haddi indiriminden faydalanmak için yeraltı işlerinde çalışanlardan 1800 gün şartı aranır.
Örnek 7: 40 yıl aralıksız polis olan kişi;
• FHSZ: 40 x 0,25 = 10 yıldır. Ancak Kanunda emniyet mensupları için en fazla FHSZ 8 yıldır. Bu yüzden örnekteki sigortalının FHSZ 8 yıldır.
• FHSZ’nin yarısı da yaş haddi indirimidir. Ancak yine yaş haddi yeraltı çalışanları hariç en fazla 3 yıldır. Bu yüzden 3 yıl yaş haddinden indirim uygulanır.
Yazı İçeriğinde Kullanılan Kısaltmalar;
FHSZ: Fiili hizmet süresi zammı
MYÖ: Malullük, Yaşlılık, Ölüm
UV. SİG. KOLL.: Uzun Vadeli Sigorta Kolu
GSS: Genel Sağlık Sigortası
Yorum Yap